
Krystyna Skarbek (zdjęcie: domena publiczna)
Dzieciństwo i młodość w II Rzeczpospolitej

Krystyna Skarbek przyszła na świat 1 maja 1908 roku w Warszawie. Pochodziła z zamożnej, choć stopniowo podupadającej rodziny ziemiańskiej o mieszanych korzeniach jej ojciec, Jerzy hrabia Skarbek, był przedstawicielem dawnej szlachty, matka, Stefania z domu Goldfeder, pochodziła z zasymilowanej rodziny żydowskich bankierów. To połączenie kultur i tradycji ukształtowało jej dzieciństwo. Krystyna dorastała w warunkach zapewniających wygody, ale też poznała trudy utraty majątku rodzinnego. Od najmłodszych lat była odważna i niezależna. Uwielbiała jazdę konną, narciarstwo i podróże, co wykuło jej silny, nieugięty charakter.
![]() |
| Krystyna Skarbek (zdjęcie: domena publiczna) |
Życie przed wojną i początek wojennej epopei
W latach 30., po śmierci ojca, Krystyna zaczęła samodzielne życie. W 1930 roku wyszła za mąż za Gustawa Gettlicha małżeństwo rozpadło się już po kilku miesiącach. W listopadzie 1938 roku ponownie wyszła za mąż, tym razem za podróżnika i pisarza Jerzego Giżyckiego. W 1939 roku para znajdowała się w Afryce Wschodniej; źródła wspominają o Kenii oraz planach służbowych Giżyckiego w regionie Abisynii. Na wieść o wybuchu wojny małżeństwo szybko znalazło się w rozłące; Krystyna ostatecznie przedostała się do Londynu jeszcze w 1939 roku i tam natychmiast zabiegała o możliwość służby dla sprawy polskiej. Początkowo współpracowała z brytyjskim Secret Intelligence Service (SIS), a później także po powstaniu tej struktury z Special Operations Executive (SOE), działając jako znana pod pseudonimem Christine Granville.
![]() |
| Krystyna Skarbek (druga od prawej, zdjęcie: domena publiczna) |
Misje wojenne i spektakularne akcje
Jej misje były niezwykle ryzykowne i wymagały ogromnej odwagi. W 1944 roku została przerzucona na teren południowo-wschodniej Francji, gdzie organizowała ruch oporu, sabotowała niemieckie instalacje i pomagała w ewakuacji alianckich pilotów. Jedną z najsłynniejszych akcji było działanie wokół Digne-les-Bains w sierpniu 1944 roku Skarbek brała udział w akcji mającej na celu uwolnienie lub ratowanie jeńców/agentów, w tym współpracujących oficerów SOE, a jej działalność w regionie Alp i prowincji południowej Francji zapisała się w relacjach ruchu oporu. Za swoje zasługi została odznaczona m.in. brytyjskim George Medal, francuskim Croix de Guerre oraz otrzymała Order Imperium Brytyjskiego (OBE).
![]() |
| Reklama |
Powojenne trudności i życie na obczyźnie
Po wojnie Krystyna zmagała się z trudnym losem emigrantki. Małżeństwo z Giżyckim rozpadło się i formalnie zostało rozwiązane po wojnie (rozwód miał miejsce w 1946 roku). Mimo uznania za zasługi wojenne nie otrzymała trwałego miejsca w powojennych strukturach; przez jakiś czas pracowała dorywczo m.in. jako pracownica domów handlowych czy stewardesa na statkach pasażerskich co było dramatycznym kontrastem wobec jej wojennych dokonań. Jej życie osobiste też nie układało się stabilnie; otaczała się przyjaciółmi i wielbicielami, ale trwałych związków było niewiele, a doświadczenia wojenne pozostawiły trwałe piętno.
![]() |
| Krystyna Skarbek (zdjęcie: domena publiczna) |
Tragiczny koniec i nieśmiertelne dziedzictwo
Tragiczny koniec nadszedł 15 czerwca 1952 roku w londyńskim hotelu Krystyna została śmiertelnie ugodzona nożem przez Dennisa Muldowneya, pracownika okrętowego/stewarda, który następnie został aresztowany, skazany za zabójstwo i wykonano wobec niego karę śmierci w 1952 roku. Miała 44 lata. Jej śmierć wstrząsnęła opinią publiczną, a pogrzeb zgromadził wielu, którzy pamiętali jej wysiłki podczas wojny. Dziś Krystyna Skarbek jest symbolem odwagi i determinacji Polki, która w cieniu wojny stała się legendą służb wywiadowczych. Jej historia przypomina, jak zwykli a w rzeczywistości niezwykli ludzie mogą zmieniać bieg wydarzeń, ryzykując wszystko dla wolności.
Autor:Karol





Komentarze
Prześlij komentarz